Πριν αναλύσουμε τις δράσεις των Μυστικών Εταιριών και ποιες είναι, ας δούμε τι είναι μια Μυστική Εταιρία και πως λειτουργεί. Ακούγοντας κανείς τη λέξη Μυστικό, ή στην προκειμένη περίπτωση τον τίτλο Μυστικές Εταιρίες, αυτόματα του έρχεται στο νου κάτι το κρυφό, απόρρητο, μη ανακοινώσιμο σε πολλούς, κάτι που το γνωρίζουν λίγοι και εκλεκτοί. Με αυτή την έννοια, Μυστικές Εταιρίες δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά οργανώσεις με επιλεγμένα μέλη, κλειστές λέσχες στο ευρύ κοινό, που έχουν κρυφούς σκοπούς ή που κατέχουν μια γνώση απόρρητη ή απόκρυφη, η οποία δεν είναι δυνατόν να κοινοποιηθεί στον πολύ κόσμο.
Εύκολα, λοιπόν, μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι η έννοια του Μυστικού έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην αληθινή ιστορία της ανθρώπινης γνώσης και στην αθέατη ιστορία του κόσμου. Μυστικές γνώσεις που μεταβιβάζονται μονάχα από μυημένο σε μυημένο =, οι οποίοι λειτουργούν αδελφικά σε πυρήνες (λέσχες, ομάδες, στοές κλπ)και είναι αφιερωμένοι, υποτίθεται, σε ζητήματα που ο περισσότερος ούτε τα έχει ακούσει ποτέ. Αυτοί οι πυρήνες συνήθως λειτουργούν υπό τη σκέπη ενός μετα-πυρήνα, σχηματίζοντας δίκτυα από πυρήνες που καλύπτουν λειτουργικά το χρόνο και το χώρο, έτσι ώστε η μυστική γνώση να μεταφέρεται από εποχή σε εποχή, μέσα σε δομές που εξυπηρετούν τις εκάστοτε τοποχρονικές συνθήκες.
Όλα αυτά περιγράφουν με απλά λόγια μια Μυστική Εταιρία. Μια συγκέντρωση "εταίρων" υπό έναν κοινό, μυστικό σκοπό. Όπως συμβαίνει και με τις συμβατικές εταιρίες ή οργανώσεις, είναι αυτονόητο ότι οι σκοποί και προθέσεις καθορίζουν την ποιότητα, την ειδικότητα, τη δράση και τη βιωσιμότητα αυτών των Εταιριών. Έτσι, προσπαθώντας να διακρίνουμε κάπως απλοϊκά δύο κατηγορίες προθέσεων, οι Μυστικές Εταιρίες χωρίζονται σ'αυτές που σκοπός τους είναι η ιερή ή ανώτερη γνώση και σ'αυτές που σκοπός τους είναι η απόκτηση δύναμης και εξουσίας.
Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για μια λειτουργική "κιβωτό γνώσεων" και στη δεύτερη για μια λειτουργική συνωμοσία. Μάλιστα, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, μια Εταιρία, μια οργάνωση, να εμφανίζεται αρχικά στην πρώτη κατεύθυνση, ως θεματοφύλακας μιας Παράδοσης και μιας Γνώσης, που έχει να κάνει με την πνευματική ανάπτυξη και εσωτερική αυτοπραγμάτωση του ανθρώπου, και στη συνέχεια, στο πέρασμα του χρόνου, να εκπίπτει στη δεύτερη κατεύθυνση, λόγω αδυναμίας των μελών της να συνεχίσουν την αποστολή που τους εμπιστεύτηκαν οι προκάτοχοι τους. Βέβαια, τα αίτια μιας τέτοιας έκπτωσης μπορεί να είναι περισσότερο σύνθετα.
Γενικά μιλώντας, όταν εξαντληθεί η εσωτερική ενέργεια που έχει μια τέτοια ομάδα ανθρώπων, τότε αυτό που μένει είναι το εξωτερικό κέλυφος. Τα μέλη συνεχίζουν να συνέρχονται στο όνομα του αρχικού σκοπού της εταιρίας, όλα όμως έχουν εκπέσει σε ένα τυπικό επίπεδο επανάληψης κάποιων λέξεων, φράσεων και κινήσεων. Το νόημα, το εσωτερικό περιεχόμενο έχει χαθεί ή έχει μεταγγιστεί προ καιρού σε άλλο σχήμα, σε άλλη μορφή, που πλέον εξυπηρετεί τον αληθινό σκοπό. Στις περιπτώσεις αυτές, μια τέτοια Εταιρία, αν δεν διαλυθεί, συνήθως μετατρέπεται σε κοσμική οργάνωση, με σκοπούς κοινωνικούς, ή συχνά μεταμορφώνεται σε μια μυστική λέσχη που κυνηγάει την κοσμική δύναμη κι εξουσία.
Τέλος υπάρχουν και οι ψευτοεταιρίες της πρώτης κατεύθυνσης, ομάδες δηλαδή που σχηματίζονται δήθεν για υψηλούς σκοπούς και στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο παρά το μέσον για να βγάλει τα ψυχολογικά απωθημένα του και να θρέψει ακόμη περισσότερο τον εγωισμό του κάποιος "φωτισμένος" γκουρού...
Η δράση των Μυστικών Εταιριών, και των δύο κατευθύνσεων, ξεκινά πριν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια. Είναι πλέον διαπιστωμένο ότι οι διάφορες Μυστικές εταιρίες έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στα παρασκήνια της ιστορίας του πλανήτη, όχι μόνο στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι, αλλά και στην παγκόσμια "περιπέτεια" της διάδοσης της εσωτερικής γνώσης. Ακόμη, πολλές σύγχρονες κοσμικές οργανώσεις και θεσμοί, όπως πανεπιστήμια, συντεχνίες και πολιτικά κόμματα έλκουν τη λειτουργικότητα ή και την καταγωγή τους, στις Μυστικές εταιρίες του παρελθόντος.
Αν καταδυθούμε στο χρόνο αναζητώντας τα πρότυπα των σημερινών πανεπιστημίων, πολιτικών οργανώσεων και ειδικών κοινωνικών ομάδων (όπως πχ οι επαγγελματικές συντεχνίες και οι σύλλογοι), θα συναντήσουμε "μυστικές σχολές", ιερατεία, αδελφότητες, ιπποτικά τάγματα και μυστικές ακαδημίες. Μερικά καλά παραδείγματα είναι τα ιερατεία στην αρχαία Αίγυπτο, που συγκέντρωναν όλη τη γνώση και την εξουσία της εποχής, τα Ελευσίνια Μυστήρια, οι ακαδημίες των Δρυΐδων, οι σχολές των "μάγων" της Αναγέννησης, οι Ναΐτες, οι Ροδόσταυροι, οι Τέκτονες κ.α.
Έτσι λοιπόν, μια Μυστική Εταιρία είναι απλά μια "μυστική ακαδημία", μια "μυστική λέσχη" ή ένα "μυστικό κόμμα", ανάλογα πάντα με τους σκοπούς, τις προθέσεις και την ιδεολογία της. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι οι περισσότερες Μυστικές Εταιρίες κάθε είδους αποτελούνται από έναν εξωτερικό κύκλο και έναν εσωτερικό κύκλο. Συνήθως, τα μέλη του εξωτερικού κύκλου δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει στον εσωτερικό κύκλο, συχνά ούτε καν την ίδια του την ύπαρξη. Οι σκοποί και οι διδασκαλίες μιας Μυστικής Εταιρίας μπορεί να είναι τελείως διαφορετικές στον εσωτερικό κύκλο της από ότι στον εξωτερικό. Επιπλέον, παρατηρείται το φαινόμενο πολλοί εσωτερικοί κύκλοι διάφορων Μυστικών Εταιριών στην πραγματικότητα ενώνονται σχηματίζοντας έναν εσώτατο μετα-κύκλο, μια δηλαδή υψηλή και τελείως μυστική αδελφότητα. Μ'αυτόν τον τρόπο μπορεί να είναι πολλές και πολυσύνθετες οι "υπόγειες" σχέσεις κάποιων Μυστικών εταιριών, γιατί ίσως στην πραγματικότητα να σχηματίζουν μια κεντρική υπερ-Μυστική Εταιρία. Ακόμη, δεν είναι σπάνιο μια Μυστική Εταιρία να αποτελεί προαύλιο εισόδου σε μία άλλη και εδώ βλέπουμε την εξής δομή : ο εξωτερικός και εσωτερικός κύκλος είναι δύο διαφορετικές οργανώσεις.
Ένα σημαντικό πρόβλημα που παρουσιάζεται στους μελετητές της Μυστικής Ιστορίας του κόσμου (όπως έχει καταλήξει να ονομάζεται η ιστορία των αδελφοτήτων, των λεσχών και των μυστικών ιερατείων) είναι οι "αλλαγές πλεύσης". Αυτό σημαίνει ότι μια συγκεκριμένη Μυστική εταιρία μπορεί να άλλαξε σκοπούς και προθέσεις στο πέρασμα του χρόνου κι έτσι τα στοιχεία που ήταν γνωστά για τη δράση και και τους σκοπούς της πχ το 16ο αι. να μην έχουν καμία σχέση με τη σημερινή μορφή και λειτουργία της. Επίσης, υπάρχουν περιπτώσεις Μυστικών Εταιριών που διαλύθηκαν στο πέρασμα του χρόνου, όπως για παράδειγμα οι Ροδόσταυροι, και στη συνέχεια, έπειτα από πολλά χρόνια, κάποιοι "υιοθέτησαν" το όνομα τους και συνέχισαν, υποτίθεται, τη δράση τους σε νέο σχηματισμό, ο οποίος όμως καμία συγγένεια δεν έχει με τον αυθεντικό. Τα πράγματα, βέβαια, μπερδεύονται αν αναλογιστεί κανείς ότι η αρχική αυθεντική Εταιρία μπορεί να άλλαξε όνομα και να συνεχίζει να υπάρχει και να λειτουργεί με απόλυτη μυστικότητα...
Έτσι λοιπόν, γίνεται αντιληπτό ότι είναι πού δύσκολο να πει κανείς τι ακριβώς συμβαίνει στο χώρο των Μυστικών εταιριών. Παρ' όλα αυτά, οι εξελίξεις στον 20ο αι. , και κυρίως τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές και στον χώρο αυτόν.
Σήμερα ζούμε στην εποχή της πληροφορίας, της δημοκρατίας, της ανεξιθρησκείας και της ελευθερίας τους λόγου. Όλες αυτές οι κατακτήσεις είχαν ως αποτέλεσμα πολλές οργανώσεις μυστικού ή απόκρυφου χαρακτήρα του παρελθόντος, που είχαν σχηματιστεί για να μελετήσουν και να διαδώσουν "απαγορευμένες γνώσεις", πχ κατά το Μεσαίωνα, να μην είναι σήμερα πλέον μυστικές, με την έννοια ότι τις διδασκαλίες τους μπορεί κανείς πλέον άνετα να τις βρει σε βιβλία, συγγράμματα, περιοδικά, στο Ίντερνετ κλπ.
Πολλά από τα θέματα που σήμερα θεωρούνται γνωστά και συμβατικά, κάποτε αποτελούσαν γνώσεις που μπορούσε κάποιος να αποκτήσει μόνο αν ήταν μυημένος σε κάποια μυστική ομάδα, ή να είχε πρόσβαση σε κάποιον κλειστό κύκλο ανθρώπων. Για παράδειγμα, τα Στοιχεία του ευκλείδη, ένα σύγγραμμα του 280 πΧ., που θεωρείται το πρώτο εγχειρίδιο της επιστήμης της γεωμετρίας, ήταν το μόνο διαθέσιμο βιβλίο πάνω στο είδος για 2.000 χρόνια! Αλλά κι αυτό ακόμη μπορούσε να το μελετήσει κανείς μονάχα αν είχε πρόσβαση σε κάποιο κλειστό κύκλο μυημένων, που τύχαινε να έχει στη διάθεση του κάποιο σπάνιο αντίγραφο του. Η γεωμετρία ήταν κυριολεκτικά απόκρυφη γνώση μέχρι το 18ο αι. Και υπάρχουν χιλιάδες ανάλογα παραδείγματα, αρκετά για να κατανοήσει κανείς ότι πολλές από τις γνώσεις που έχουμε σήμερα πάνω σε χιλιάδες θέματα δεν θα τις είχαμε αν δεν υπήρχαν Μυστικές Εταιρίες για να τις διαδώσουν κατά τη διάρκεια εποχών σκοταδισμού. Κάτι ανάλογο, φυσικά. δεν αποκλείεται να συμβαίνει και στις μέρες μας...
Τα άρθρα που θα ακολουθήσουν είναι από το βιβλίο "Μυστικές Εταιρίες", που παρουσιάζει στο ελληνικό κοινό τους καρπούς της συλλογικής προσπάθειας μιας ικανής ομάδας μελετητών, που εργάστηκε επίμονα πάνω στο θέμα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πιστεύουμε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό έργο όσον αφορά την ελληνική σχετική βιβλιογραφία, που ανοίγει νέους δρόμους στην έρευνα και τη μελέτη του μεγάλου αυτού ζητήματος των Μυστικών Εταιριών.
Πηγή : Μυστικές Εταιρίες, εκδόσεις Αρχέτυπο, σελ. 10-13
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου