Μπάρντο - Η Εμπειρία της Ζωής και του Θανάτου σύμφωνα με το Θιβετανικό Βουδισμό

Γενικά για τα 6 Μπάρντο 
Όταν αναφερόμαστε ή ακούμε τη λέξη Μπάρντο συνήθως εννοούμε τις εμπειρίες που βιώνει ο νους στη μεταθανάτια κατάσταση. Όμως αυτή η λέξη σημαίνει κάτι πολύ περισσότερο. Αναφέρεται σε όλα τα ενδιάμεσα διαστήματα που βιώνουμε κατά την διάρκεια της ζωής και μέχρι την επόμενη επαναγέννησή μας. Όλα τα όντα βιώνουν αυτές τις ενδιάμεσες καταστάσεις συνεχώς έως ότου ο νους τους αναγνωρίσει την ίδια του την απέραντη, άχρονη και φωτεινή φύση του. 

Κυριολεκτικά η λέξη Μπάρντο σημαίνει «ενδιάμεσο διάστημα». Χρονικά αυτό το διάστημα μπορεί να είναι είτε σύντομο και προσωρινό, είτε να έχει μεγαλύτερη διάρκεια. Σύμφωνα με τη θιβετανική βουδιστική παράδοση η συνείδηση κάθε όντος τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής, όσο και κατά τη διάρκεια του θανάτου, βιώνει διάφορες τέτοιες ενδιάμεσες καταστάσεις, οι οποίες είναι συνολικά έξι. 

Η εμπειρία μας σε μεγάλο βαθμό αποτελείται από πολλά τέτοια ενδιάμεσα διαστήματα. Ακόμη και στην περίπτωση των στιγμιαίων σκέψεων που προβάλλουν στο νου μας, υπάρχει ένα διάστημα μεταξύ μιας σκέψης που προβάλλει και εξαφανίζεται και της επόμενης σκέψης που προβάλλει ξανά. Ένα τέτοιο ενδιάμεσο διάστημα, έστω και απειροελάχιστο, είναι μέρος της διαδικασίας της κάθε εμπειρίας. 



Για ένα κοινό ον η εμπειρία του θανάτου είναι τόσο οδυνηρή που έχει ως αποτέλεσμα η συνείδηση του ατόμου να πέσει σε αφασία, χωρίς καμία συναίσθηση για το τι συμβαίνει και η οποία διαρκεί συνήθως τρεις ημέρες περίπου. Κάποιες φορές όμως μπορεί να διαρκέσει λιγότερο ή και περισσότερο. 
Εν συνεχεία η συνείδηση ξυπνά πάλι και βιώνει διάφορες εμπειρίες. 

Αυτό το διάστημα είναι το Μπάρντο  που ονομάζεται στα θιβετανικά «Τσόνυϊ Μπάρντο», το «Μπάρντο της τελικής φύσης των φαινομένων». Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι νους «βυθίζεται» στην ίδια του τη πρωταρχική φύση, συνήθως όμως χωρίς συνειδητότητα.



Ξυπνώντας από αυτή την κατάσταση ο νους αρχίζει να περιφέρεται βιώνοντας για πολλές ημέρες τις ψευδαισθητικές προβολές που παράγονται από το νου, δηλαδή τις παραισθήσεις του ίδιου του νου στη μεταθανάτια κατάσταση. Αυτή η φάση των παραισθήσεων θα διαρκέσει μέχρι που να πραγματοποιηθεί μια νέα σύλληψη σε κάποιο από τα 6 πεδία της Σαμσάρα, ονομάζεται το ονομάζεται στα θιβετανικά «Σίπεϊ Μπάρντο», το «Μπάρντο του γίγνεσθαι ή της επαναγέννησης».

Στο τέλος του «Μπάρντο του γίγνεσθαι», η συνείδηση ενώνεται τελικά με το σπερματοζωάριο του πατέρα και το ωάριο της μητέρας στη μήτρα της μελλοντικής μητέρας. Το Μπάρντο  αυτό ονομάζεται στα θιβετανικά «Τσένε Μπάρντο», το «Μπάρντο της ανάπτυξης» και διαρκεί μέχρι τη στιγμή της καθεαυτού γέννησης μας.

Όσο είμαστε ξύπνιοι από τη στιγμή της γέννησης μέχρι το θάνατο, βρισκόμαστε στο Μπάρντο της ζωής το οποίο στα θιβετανικά ονομάζεται Τσέσι Μπάρντο», ή αλλιώς το «Μπάρντο μεταξύ γέννησης και θανάτου».



Κατά τη διάρκεια της ζωής μας δηλαδή στο «Μπάρντο μεταξύ γέννησης και θανάτου» βιώνουμε και τις υπόλοιπες δυο ενδιάμεσες καταστάσεις. Η μια από αυτές είναι το «Μίλαμ Μπάρντο», το «Μπάρντο του ονείρου» το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη στιγμή που μας παίρνει ο ύπνος μέχρι τη στιγμή που ξυπνάμε. 

Ενώ αν κατά τη διάρκεια της ζωής μας εξασκούμαστε πνευματικά τότε υπάρχει και το Μπάρντο  που έχει να κάνει με τη διαλογιστική εμπειρία, όπου κάποιος που αρχίζει να διαλογίζεται αποτελεσματικά, βιώνει μια ορισμένη αλλαγή συνείδησης. Το διάστημα που διαρκεί η διαλογιστική κατάσταση ονομάζεται «Σάμτεν Μπάρντο», το  «Μπάρντο της διαλογιστικής σταθερότητας». Όταν το άτομο αυτό αναδυθεί από την κατάσταση του διαλογισμού του και αρχίζει άλλες δραστηριότητες, τότε διακόπτεται η προηγούμενη συνειδησιακή του κατάσταση και μπαίνει σε μια διαφορετική.

Αυτά είναι συνοπτικά τα έξι Μπάρντο  που βιώνουνε όλα τα αισθανόμενα όντα στον κύκλο της εξαρτημένης ύπαρξης (Σαμσάρα). Το αν βιώνουμε αυτές τις καταστάσεις ως ευχάριστες ή όχι εξαρτάται από τις θετικές ή αρνητικές τάσεις που δημιουργούμε κατά τη διάρκεια του Μπάρντο της ζωής, ιδιαίτερα  κατά τη διάρκεια της κατάστασης του ξύπνιου μας. 
Η προέλευση και η βάση όλων αυτών των εμπειριών είναι ο νους. 

Η ιδιαίτερη μας κατάσταση είναι προς το παρόν αυτή του ξύπνιου, όπου βιώνουμε αυτό που ονομάζεται «Το σώμα του πλήρους ωριμασμένου Κάρμα». Αυτό σημαίνει ότι οι πλήρως ωριμασμένες καρμικές τάσεις έχουν δημιουργήσει μέσα από το νου τη φαινομενικά στέρεα προβολή του φυσικού μας σώματος.



Ο νους και το σώμα που βιώνουμε αυτή τη στιγμή, συνδέονται με τον ακόλουθο τρόπο : 
Τα στέρεα στοιχεία του σώματός μας, όπως η σάρκα και τα κόκαλα, αντιπροσωπεύουν το στοιχείο της γης . 

Τα σωματικά υγρά όπως το αίμα, σάλιο, ούρα, λέμφος κλπ, αντιπροσωπεύουν το στοιχείο του νερού.  

Η θερμότητα του σώματος είναι το στοιχείο της φωτιάς, ενώ το στοιχείο του διαστήματος αντιπροσωπεύεται από τις οπές του σώματος και από το χωρικό διάστημα μεταξύ των οργάνων, τα οποία, αντί να σχηματίζουν μια ομοιογενή μάζα, είναι χωριστά μεταξύ τους. 

Τέλος, υπάρχει το στοιχείο του αέρα που συνδέεται με την αναπνοή και διατηρεί τον οργανισμό μας ζωντανό μέσο της αναπνευστικής διαδικασίας. 

Εν συντομία, το φυσικό μας σώμα αναπτύσσεται μέσα από το νου που ενσωματώνει τις πέντε αυτές στοιχειακές ιδιότητες. Το ίδιο το φυσικό σώμα είναι «διαποτισμένο» με αυτές τις ιδιότητες και είναι εξ αιτίας αυτού του συμπλέγματος  νους / σώμα,  που αντιλαμβανόμαστε τον εξωτερικό κόσμο με τον τρόπο που το αντιλαμβανόμαστε και ο οποίος με τη σειρά του αποτελείται και αυτός από τις πέντε στοιχειακές ιδιότητες της γης, του νερού, της φωτιάς, του αέρα και του διαστήματος. 

Λάμα Μαριάντζελα 
(μόνιμη δασκάλα διαλογισμού του κέντρου Bodhipath-Κάρμα Ντρουπ Γκιου Τσοε Κορ Λινγκ) 

Πηγή : Δροσοσταλίδα